Integracja Bilateralna – to współpraca i koordynacja podczas wykonywania określonego ruchu przez jedną stronę ciała, niezależnie od ruchów jego drugiej strony oraz zdolność koordynacji obydwu części ciała podczas wykonywania wielu sekwencji ruchów. Koordynacja i współpraca w czasie działania obu stron ciała – przodu i tyłu, prawej i lewej strony, góry i dołu. Przed rozwojem dwustronnej koordynacji, dziecko skutecznie wykorzystuje każdą stronę ciała, ale ma trudności w korzystaniu z obu stron równocześnie.

Dwustronna integracja składa się z kilku elementów:

• Przekraczania linii środka
• Koordynacji dwóch stron w ruchach symetrycznych i asymetrycznych
• Odróżnianie jednej strony od drugiej podczas poruszania się

Terapia BI kładzie nacisk na integrację i współpracę funkcji obu półkul.

Metoda Integracji Bilateralnej wpisuje się w nurt badań nad neurofizjologią trudności w nauce i skutkami nieistniejących lub źle funkcjonujących połączeń między półkulami i nieprawidłowościami lateralizacji.

Program kierowany jest do dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się, problemami emocjonalnymi i zaburzeniami zachowania, dyspraksją, zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ADHD, które często prezentują niedojrzałość w systemie motorycznym i można u nich zaobserwować typowe. Ważnym wskazaniem jest niezdolność do odnoszenia sukcesów pomimo dobrych możliwości intelektualnych. Opóźnienia w rozwoju motorycznym są nierozerwalnie związane z opóźnieniami w rozwoju poznawczym i społecznym.

Symptomy zaburzeń BI to:

• Nadaktywność
• Współwystępowanie zaburzeń posturalno-okoruchowym
• Obniżona obustronna koordynacja (np. łapanie piłki)
• Trudności z rozróżnieniem stron prawa-lewa
• Unikanie przekroczenia linii środkowej ciała (np. krążenia tułowia)
• Niewykształcona w pełni lateralizacja
• Niskie umiejętności wykonywania ruchów sekwencyjnych (kopanie piłki w ruchu)
• Deficyty uwagi oraz słaba pamięć
• Niedojrzałe lub nierozwinięte odruchy
• Trudności w hamowaniu niechcianych ruchów
• Zaburzenia percepcji wzrokowej (słaba kontrola mięśni oka)
• Błąd w dominacji słuchowej lub jej brak. 

Takie dzieci często nie lubią lekcji wychowania fizycznego, nie potrafią prawidłowo posłużyć się nożyczkami, mają problemy w czytaniu i rozumieniu poleceń. Ich ciało modzelowate nie działa prawidłowo. Program Integracji Bilateralnej stymuluje rozwój połączeń nerwowych oraz poprawia współpracę półkul mózgowych, a jego skutkiem jest poprawa w każdym z powyższych obszarów. Program Terapii  BI wg Sheila Dobie pomaga dzieciom  z zaburzeniami procesów integracji sensorycznej, nadpobudliwością psychoruchową i trudnościami szkolnymi.

Przebieg programu Integracji Bilateralnej

Program BI opracowano jako sekwencje kolejnych układów ćwiczeń, które powinny być stosowane w określonej kolejności z uwzględnieniem postępów dziecka, dla maksymalnego wspierania jego rozwoju i możliwości uczenia się.

Ćwiczenia Integracji Bilateralnej mają na celu zamknięcie luki w fazach rozwoju, uwzględniając słabości, które mogą ograniczać możliwości dziecka W czasie programu dziecko poznaje nie tylko swoje ciało i jego położenie w przestrzeni, ale również w wyniku treningu umie łączyć wykonywanie wielu czynności naraz.

Na podstawie testów diagnostycznych i kontrolnych spotkań tworzony jest indywidualny program terapeutyczny z odpowiednio dobranymi ćwiczeniami ruchowymi. Ćwiczenia powinny być wykonywane codziennie. Czas trwania może być zwiększany w zależności od potrzeb i motywacji dziecka. 10-15 minut ćwiczeń każdego dnia powoduje mierzalne zmiany w rozwoju ośrodkowego układu nerwowego. Regularność jest podstawowym warunkiem sukcesu.

Program ćwiczeń jest etapowy. Każdy element ćwiczeń jest łatwy do przeprowadzenia. Ćwiczenia zmieniamy, kiedy osiągniemy podniesienie poziomu sprawności fizycznej lub kiedy osiągnięty zostanie prawidłowy ruch każdego segmentu.
W późniejszym czasie są dodawane wielozadaniowe elementy, które obejmują wizualne i słuchowe przetwarzanie.

Celem programu jest spowodowanie dojrzewania centralnego układu nerwowego, poprzez hamowanie nieprawidłowych aktywności i wprowadzanie w ich miejsce prawidłowych wzorców ruchowych.

Program BI (Integracji Bilateralnej) poprawia:

• integrację dwustronną,
• schemat ciała i koordynację,
• równowagę statyczną i dynamiczną,
• rozwój lateralizacji i percepcji przestrzennej,
• integrację międzypółkulową,
• integrację sensoryczną,
• automatyzację ruchów,
• wielozadaniowość
• zdolności fizyczne i poznawcze

Zajęcia obejmują:

• pierwsze spotkanie diagnostyczne (około 60 min) + kolejne spotkanie (około 40 min) z przekazaniem i omówieniem opisanej diagnozy i ćwiczeń terapeutycznych oraz poinstruowaniem rodziców,
• spotkania kontrolne (co 3 lub 6 tygodni) – z przekazaniem nowego programu terapeutycznego,

Istnieje też możliwość udziału dziecka w cotygodniowych zajęciach z integracji bilateralnej. W tym przypadku zajęcia te obejmują także elementy programu integracji sensorycznej.